مروری کوتاه بر مهم‌ترین اتفاقات جشنواره‌های فیلم فجر

اولین دوره (1361):

فیلم‌های مهم این دوره: «مرگ یزدگرد» بهرام بیضایی و «خط قرمز» مسعود کیمیایی.

در این دوره 160 عنوان فیلم در بخش‌های مسابقه سینمای ایران، چشم انداز سینمای کوبا، سینمای ایتالیا از نئورالیسم تا امروز، سرخ‌پوستان و سیاه‌پوستان در سینما، سینمای کودکان و نوجوانان و سینمای ایران پس از انقلاب اسلامی به نمایش درآمد.

در دوره‌ی اول جشنواره، جایزه‌ای اهدا نشد.

دوره دوم (1362):

کارگردانانی چون رسول صدرعاملی، محمدعلی سجادی و محسن مخملباف به جامعه هنری معرفی شدند و فیلم‌هایی چون «توبه نصوح» و «استعاذه» رگه‌هایی از سینمای دینی ـ انقلابی را تجربه کردند.

جایزه بهترین کارگردانی را خسرو سینایی برای فیلم «هیولای درون» گرفت.

دوره سوم (1363):

آغاز حکومت ده دوره‌ای سید محمد بهشتی به عنوان دبیر جشنواره بود.

«مترسک» به کارگردانی حسن زاهدی جایزه بهترین فیلم و یدا... صمدی برای «مردی که زیاد می‌دانست» جایزه بهترین کارگردانی را گرفت.

از دیگر فیلم‌های این دوره می‌توان به «گل‌های داوودی»، «تاتوره» و «کمال الملک» اشاره کرد.

دوره چهارم (1364):

کیانوش عیاری برای «تنوره دیو» جایزه بهترین کارگردانی را گرفت.

چند فیلم دیگر این دوره: «اولی‌ها» عباس کیارستمی، «بهار» ابوالفضل جلیلی، «جاده‌های سرد» مسعود جعفری جوزانی، «پدربزرگ» مجید قاری‌زاده، «خط پایان» محمدعلی طالبی و «اتوبوس» یدا... صمدی.

دوره پنجم (1365):

فیلم‌های جشنواره‌ای با مخاطبین خاص که عمدتاً معناگرا بودند، متولد شدند. از جمله «خانه دوست کجاست» اثر عباس کیارستمی.

«پرواز در شب» اثر رسول ملاقلی‌پور جایزه بهترین فیلم را گرفت.

چند فیلم دیگر این دوره: «گزارش یک قتل»، «دست‌نوشته‌ها»، «شیر سنگی» و «ناخدا خورشید».

دوره ششم (1366):

بخش ویژه‌ای با عنوان «امید، ایثار، سینمای آندری تارکوفسکی» به معرفی هفت فیلم از آندری تارکوفسکی اختصاص یافت. این موضوع سبب شد تا سال‌ها بعد از این جشنواره، فضای عرفانی غیر بومی آثار تارکوفسکی در فضای سینمایی کشور حاکم شود و ارزش‌های وطنی و انقلابی در گوشه عزلت رود.

کیانوش عیاری برای «آن سوی آتش»، جایزه بهترین کارگردانی را دریافت کرد و «پرنده کوچک خوشبختی» پوران درخشنده و «کانی مانگا» سیف الله داد جایزه بهترین فیلم را گرفتند.

دوره هفتم (1367):

با اتمام جنگ در سال 67، جشنواره به وجه جشن‌بودنش توجه بیشتری نشان می‌دهد.

فیلم «باشو غریبه‌ای کوچک» اثر بهرام بیضایی که حال و هوای دفاع مقدس را داشت عرضه شد اما جایزه‌ای نگرفت.

مخملباف در همین دوره با فیلم «عروسی خوبان» موجی از انتقادهای سیاسی را در فضای جشنواره به راه انداخت.

«در مسیر تندباد» مسعود جعفری جوزانی جایزه بهترین فیلم این دوره را کسب کرد.

چند فیلم دیگر این دوره: «نارونی»، «زرد قناری و شاخه‌های بید»، «برهوت» و «گراند سینما».

دوره هشتم (1368):

حاتمی‌کیا «مهاجر» و احمدرضا درویش «آخرین پرواز» را در ژانر دفاع مقدس عرضه نمودند.

برگزاری باشکوه بخش کودک و نوجوان سبب می‌شود که این بخش از سال 69 به صورت یک جشنواره مستقل برگزار شود.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «آخرین پرواز»، «زیر بام‌های شهر»، «عبور از غبار»، «مادر»، «هامون» و «بچه‌های طلاق».

دوره نهم (1369):

مخملباف با ساختن فیلم «نوبت عاشقی» جنجال‌هایی را در جشنواره ایجاد کرد. جنجال‌هایی که به صحن مجلس و خطبه‌های نماز جمعه هم کشیده شد. مهم‌ترین مسئله‌ای که باعث این اختلافات شد چگونگی نمایش مفهوم عشق و حواشی آن در سینما بود. اگر جشنواره هشتم را آغاز فیلم‌های عارفانه بدانیم، باید این جشنواره را آغاز فیلم‌های عاشقانه در سینما بدانیم.

واروژ کریم‌ مسیحی جایزه بهترین کارگردانی را برای «پرده آخر» گرفت و «آپارتمان 13» یدا... صمدی بهترین فیلم شد.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «سایه خیال»، «چشم شیشه‌ای»، «دو فیلم با یک بلیط»، «عروس» و «نقش عشق».

دوره دهم (1370):

جدی‌ترین اثر این دوره که بتوان آن را در مختصات گفتمان انقلاب گنجاند فیلم «هور در آتش» بود.

رخشان بنی‌اعتماد برای «نرگس» جایزه بهترین کارگردانی را گرفت و «نیاز» علیرضا داوودنژاد بهترین فیلم شد.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «تعقیب سایه‌ها»، «ناصرالدین شاه آکتور سینما»، «مسافران»، «پوتین» و «خانه خلوت».

دوره یازدهم (1371):

سید مرتضی آوینی جزو داوران جشنواره بود که با حمایت‌های ویژه‌ای که از فیلم «از کرخه تا راین» حاتمی‌کیا کرد، این فیلم را از تنگ‌نظری‌ها رهایی داد. «از کرخه تا راین» سیمرغ بهترین فیلم را هم دریافت کرد.

سیروس الوند جایزه بهترین کارگردانی را برای «یکبار برای همیشه» دریافت کرد.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «هنرپیشه»، «بر بال فرشتگان»، «سارا» و «ردپای گرگ».

دوره دوازدهم (1372):

مؤسسات سوره و کیهان به دلیل نرسیدن به فهم مشترک در مقوله شاخص‌های سینمایی موضع‌گیری‌هایی را نسبت به همدیگر انجام می‌دهند.

در این دوره تولید فیلم‌های حادثه‌ای به اوج خودش رسیده است و بخش اعظمی از جشنواره را ـ حتی در آثار جنگی ـ تحت تأثیر خودش قرار داده است.

«جنگ نفت‌کش‌ها» به کارگردانی محمدرضا بزرگ‌نیا جایزه بهترین کارگردانی را می‌گیرد.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «بلندی‌های صفر»، «حماسه مجنون»، «سجاده آتش»، «همسر»، «چشم شیطان» و «تیک تاک».

دوره سیزدهم (1373):

«روز واقعه» شهرام اسدی بهترین فیلم جشنواره شد.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «آخرین بندر»، «روسری آبی»، «پری»، «کیمیا» و «حمله به اچ 3».

دوره چهاردهم (1374):

موج فیلم‌های حادثه‌ای که از ابتدای دهه‌ی هفتاد آغاز شده بود همچنان ادامه دارد و در این میان فیلم‌های کمدی ـ خصوصاً با بازی اکبر عبدی ـ جایگاه ویژه‌ای در گیشه دارند.

حمایت‌های دولتی در این سال‌ها بیشتر بر روی سینمای جنگ متمرکز است.

کیومرث پوراحمد سیمرغ بلورین بهترین کارگردانی را برای «خواهران غریب» می‌گیرد و «پدر» مجید مجیدی بهترین فیلم می‌شود.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «لیلی با من است» کمال تبریزی، «سفر به چزابه» زنده‌یاد رسول ملاقلی‌پور، «برج مینو» و «بوی پیراهن یوسف» حاتمی‌کیا، «گبه» و «غزال».

دوره پانزدهم (1375):

مجید مجیدی با فیلم «بچه‌های آسمان» جایزه بهترین کارگردانی را می‌گیرد و نگاه‌ها را به سمت سینمای بومی و دینی منعطف می‌سازد و سعید سهیلی فیلم عمیق «مردی شبیه باران» را با هنرمندی ابوالفضل پورعرب خلق می‌نماید.

جشنواره پانزدهم آغاز جریان ساخت فیلم‌های «جشنواره‌ای» با نگاه به سینمای غرب و چارچوب‌های آنها و بی‌توجهی به مخاطب داخلی است.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «سرزمین خورشید»، «طوفان» و «لیلا».

دوره شانزدهم (1376):

پوستر جشنواره حاشیه‌هایی را برانگیخت. این پوستر حاوی چهره مردی بود که شباهت زیادی به محمدرضا پهلوی (شاه مخلوع) داشت.

«آژانس شیشه‌ای» جایزه‌ی بهترین فیلم، کارگردانی، فیلمنامه، موسیقی و بازیگر نقش اول مرد و نقش دوم زن و مرد را به خود اختصاص داد.

برای اولین بار بزرگداشت شخصیت‌های ایرانی به بخش‌های جشنواره اضافه و از عزت‌الله انتظامی و ابراهیم حاتمی‌کیا تقدیر شد.

از دیگر فیلم‌های مهم این دوره می‌توان به «اسکاد‌ران عشق» سعید حاجی میری، «بانوی اردیبهشت» رخشان بنی‌اعتماد، «تولد یک پروانه» مجتبی راعی، «جهان‌پهلوان تختی» بهروز افخمی، «دان» ابوالفضل جلیلی، «درخت گلابی» داریوش مهرجویی، «روانی» داریوش فرهنگ،‌ «ساحره» داود میرباقری، و «مهر مادری» کمال تبریزی اشاره کرد.

دوره هفدهم (1377):

فیلم «هیوا» به عنوان بهترین اثر انتخاب شد.

20 فیلم در بخش مسابقه با هم به رقابت پرداختند که از میان آنها می‌توان به «دختری با کفش‌های کتانی» رسول صدر‌عاملی، «دوزن» تهمینه میلانی، «روبان قرمز» ابراهیم حاتمی‌کیا، «رنگ خدا» مجید مجیدی، «زشت و زیبا» احمدرضا معتمدی، «شیدا» کمال تبریزی، «فریاد» مسعود کیمیایی، «قرمز» فریدون جیرانی، «طوطیا» ایرج قادری، «مردی از جنس بلور» سعید سهیلی، «مصائب شرین» علیرضا داوود نژاد و «هیوا» رسول ملاقلی‌پور اشاره کرد.

دوره هجدهم (1378):

سومین دبیری سیف‌ا... داد بود.

موجی از فیلم‌های سیاست‌زده و نه سیاسی به روی پرده رفتند که می‌توان به فیلم‌هایی مثل «اعتراض» مسعود کیمیایی و «متولد ماه مهر» احمدرضا درویش اشاره کرد.

«بوی کافور، عطریاس» ساخته‌ی بهمن فرمان‌آرا، سیمرغ بهترین فیلم و کارگردانی را از آن خود کرد.

چند فیلم دیگر از این دوره: «مرد بارانی» ابوالحسن داودی، «بلوغ» مسعود جعفری جوزانی، «دست‌های آلوده» سیروس الوند، «صنم» رفیع پیتز، «عروس آتش» خسرو سینایی، «کودک و سرباز» رضا میرکریمی، «مومیایی3» محمدرضا هنرمند، «میکس» داریوش مهرجویی و «نیمه گمشده» محمدعلی باشه آهنگر.

دوره نوزدهم (1379):

سید رضا میرکریمی با فیلم «زیر نور ماه» ـ که جایزه بهترین فیلم را دریافت کرد ـ به جامعه سینمایی کشور معرفی شد.

در همین دوران بود که تهمینه میلانی با فیلم «نیمه پنهان» جار و جنجال مطبوعاتی به راه انداخت و حاتمی‌کیا با «موج مرده» خبرساز شد.

برخی دیگر از فیلم‌های این دوره: «آب و آتش» فریدون جیرانی، «آخرین بازی» همایون اسعدیان، «باران» مجید مجیدی، «بچه‌های نفت» ابراهیم فروزش، «بهشت از آن تو» علیرضا داوود‌نژاد، «پارتی» سامان مقدم، «ترکش‌های صلح» علی شاه‌حاتمی، «تو آزادی» محمدعلی طالبی، «سگ‌کشی» بهرام بیضایی، «قطعه ناتمام» مازیار میری، «مریم مقدس» شهریار بحرانی، «مسافر ری» داوود میرباقری و «هفت پرده» فرزاد موتمن.

دوره بیستم (1380):

فیلم‌های «ارتفاع پست»، «قارچ سمی» و «من ترانه 15 سال دارم» از فیلم‌های شاخص بودند.

جایزه اصلی به «خانه‌ای روی آب» بهمن فرمان‌آرا و سیمرغ کارگردانی به رسول صدرعاملی برای «من ترانه 15 سال دارم» اهدا شد.

دبیر جشنواره محمدمهدی عسگرپور مدیر عامل وقت بنیاد سینمایی فارابی بود.

دیگر فیلم‌ها: «ایستگاه متروک» علیرضا رییسیان، «بمانی» داریوش مهرجویی، «خواب سفید» حمید جبلی، «شام آخر» فریدون جیرانی، «کاغذ بی‌خط» ناصر تقوایی، «مربای شیرین» مرضیه برومند، «مزاحم» سیروس الوند و «نان و عشق و سینما» ابوالحسن داوودی.

دوره بیست و یکم (1381):

احمدرضا معتمدی فیلم پر حرف و حدیث «دیوانه‌ای از قفس پرید» را برای شرکت در جشنواره فرستاد که رگه‌هایی از کنایه‌های سیاسی داشت و جایزه اول جشنواره را تصاحب کرد. رضا میرکریمی نیز جایزه بهترین کارگردانی را برای «اینجا چراغی روشن است» دریافت کرد.

در بخش بین‌الملل مایکل مور فیلمساز آمریکایی مخالف نظام سرمایه‌داری برگزیده شد.

در بخش مسابقه سینمای ایران فیلم‌هایی چون «رقص در غبار» اصغر فرهادی، «شب‌های روشن» فرزاد موتمن،‌ «صنوبر» مجتبی راعی،‌ «فرش باد» و «گاهی به آسمان نگاه کن» کمال تبریزی، «نفس عمیق» پرویز شهبازی و «واکنش پنجم» تهمینه میلانی به نمایش درآمدند.

دوره بیست و دوم (1382):

در این دوره فیلم «مارمولک» کمال تبریزی خبرساز شد، جایزه بهترین فیلمنامه را گرفت و محبوب تماشاگران نیز شد.

فیلم‌های دیگر بخش مسابقه: «اشک سرما» عزیز‌اله حمیدنژاد، «باج‌خور» فرزاد موتمن، «پرده عشق» جمال شورجه، «دوئل» احمدرضا درویش، «رسم عاشق‌کشی» خسرو معصومی، «روایت سه‌گانه»، «سربازهای جمعه» مسعود کیمیایی، «شمعی در باد» پوران درخشنده، «شهر زیبا» اصغر فرهادی، «قدمگاه» محمدمهدی عسگر‌پور، «گاوخونی» بهروز افخمی، «مزرعه پدری» رسول ملاقلی‌پور و «هم نفس» مهدی فخیم‌زاده.

سیمرغ بهترین فیلم را «مهمان مامان» داریوش مهرجویی دریافت کرد.

دوره بیست و سوم (1383):

موجی از فیلم‌های معناگرا به جشنواره ارسال شد. فیلم‌هایی مثل «یک تکه نان» کمال تبریزی، «خیلی دور، خیلی نزدیک» رضا میرکریمی و «بید مجنون» مجید مجیدی.

حاتمی کیا «به رنگ ارغوان» را به جشنواره فرستاد اما مورد پذیرش واقع نشد.

برخی دیگر از فیلم‌های بخش مسابقه: «بشارت منجی» نادر طالب‌زاده، «بیدارشوآرزو» کیانوش عیاری، «پشت پرده مه» پرویز شیخ‌طادی، «جایی برای زندگی» محمدرضا بزرگ‌نیا، «دیشب باباتو دیدم آیدا» رسول صدرعاملی، «رستگاری در هشت و 20 دقیقه» سیروس الوند، «زن زیادی» تهمینه میلانی، «سالاد فصل» فریدون جیرانی، «کافه ترانزیت» کامبوزیا پرتوی، «ما همه خوبیم» بیژن میرباقری و «ماهی‌ها عاشق می‌شوند» علی رفیعی.

جایزه بهترین فیلم را «خیلی دور خیلی نزدیک» دریافت کرد و مجید مجیدی بهترین کارگردان شد.

دوره بیست و چهارم (1384):

حاتمی کیا با فیلم «به نام پدر» ـ که جایزه اول را گرفت ـ باز هم خبرساز شد.

اصغر فرهادی برای فیلم «چهارشنبه سوری» جایزه ویژه تماشاگران و کارگردانی را دریافت کرد.

جعفر پناهی با فیلم «آفساید» و طرح سوژه حضور زنان در ورزشگاه‌ها، حاشیه‌هایی را برای خودش ایجاد کرد.

برخی دیگر از فیلم‌های این دوره: «به‌آهستگی» مازیار میری، «پرونده هاوآنا» علیرضا رئیسیان، «تقاطع» ابوالحسن داودی، «زاگرس» محمدعلی نجفی، «زمستان است» رفیع پیتز، «ستاره می‌شود» فریدون جیرانی، «سفر به هیدالو» مجتبی راعی، «شهر آشوب» یدا... صمدی، «کافه ستاره» سامان مقدم، «هوو» علیرضا داوود نژاد و «وقتی همه خواب بودند» فریدون حسن‌پور.

دوره بیست و پنجم (1385):

اکران فیلم «اخراجی‌ها» و «سنتوری» حاشیه‌هایی را برای جشنواره به‌وجود آورد.

فیلم «روز سوم» محمدحسین لطیفی برگزیده شد.

برخی دیگر از فیلم‌های این دوره: «آدم» عبدالرضا کاهانی، «اتوبوس شب» کیومرث پوراحمد، «اقلیما» محمدمهدی عسگرپور، «بچه‌های ابدی» پوران درخشنده، «پابرهنه در بهشت» بهرام توکلی، «پاداش سکوت» مازیار میری، «پارک‌وی» فریدون جیرانی، «دست‌های خالی» ابوالقاسم طالبی، «سنتوری» داریوش مهرجویی و «قاعده‌بازی» احمدرضا معتمدی.

دوره بیست و ششم (1386):

«به همین سادگی» رضا میرکریمی فیلم برگزیده این دوره بود و مجید مجیدی جایزه کارگردانی را گرفت.

از دیگر فیلم‌های مهم این دوره می‌توان به: «آن مرد آمد» حمید بهمنی، «آواز گنجشک‌ها» مجید مجیدی، «جعبه موسیقی» فرزاد موتمن، «خاک آشنا» بهمن فرمان‌آرا، «شب» رسول صدرعاملی، «فرزند خاک» محمدعلی باشه‌آهنگر، «کنعان» مانی حقیقی و «همیشه پای یک زن درمیان است» کمال تبریزی اشاره کرد.

دوره بیست و هفتم (1387):

«وقتی همه خوابیم»، «تردید» و «درباره‌ی الی» هرکدام با دریافت 3 سیمرغ موفق‌ترین فیلم‌های این دوره بودند.

«تردید» بهترین فیلم این دوره شد و اصغر فرهادی جایزه کارگردانی را برای «درباره‌ی الی» گرفت.

دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «بی‌پولی» حمید نعمت‌ا...، «بیست» عبدالرضا کاهانی، «پای پیاده» فریدون حسن‌پور، «پستچی سه‌بار در نمی‌زند» حسن فتحی، «دوزخ، برزخ، بهشت» بیژن میرباقری، «زادبوم» ابوالحسن داودی، «زمانی برای دوست داشتن» ابراهیم فروزش، «سوپراستار» تهمینه میلانی، «صداها» فرزاد موتمن، «عیار 14» پرویز شهبازی، «وقتی همه خوابیم» بهرام بیضایی و «هفت و پنج دقیقه» محمد مهدی عسگرپور.

دوره بیست و هشتم (1388):

«به رنگ ارغوان» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا سیمرغ بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و سیمرغ مردمی این دوره را دریافت کرد.

اکران «آتشکار» و جلسه نقد و بررسی آن با حاشیه‌های خاصی همراه بود.

چند فیلم مهم این دوره: «آل» بهرام بهرامیان، «بیداری رویاها» محمدعلی باشه آهنگر، «تسویه حساب» تهمینه میلانی، «چهل سالگی» علیرضا رئیسیان، «خواب‌های دنباله‌دار» پوران درخشنده، «شب واقعه» شهرام اسدی، «طلا و مس» همایون اسعدیان، «طهران تهران» داریوش مهرجویی - مهدی کرم پور، «عصر روز دهم» مجتبی راعی، «کیفر» حسن فتحی و «ملک سلیمان» شهریار بحرانی.

دوره بیست و نهم (1389):

سینمای به اصطلاح سیاسی با فیلم‌هایی چون «پایان‌نامه» حامد کلاهداری، «گزارش یک جشن» حاتمی‌کیا، «خیابان‌های آرام» کمال تبریزی و «اخراجی ها 3» مسعود ده نمکی رونق پیدا کرد.

در این دوره فیلم «جرم» مسعود کیمیایی بهترین فیلم شد و سیمرغ‌های بهترین کارگردانی و فیلمنامه به اصغر فرهادی برای «جدایی نادر از سیمین» رسید.

از دیگر فیلم‌های مهم این دوره: «آسمان محبوب» داریوش مهرجویی، «اینجا بدون من» بهرام توکلی، «راه آبی ابریشم» محمدرضا بزرگ‌نیا، «33روز» جمال شورجه، «سیزده59» سامان سالور، «فرزند صبح» بهروز افخمی، «یه حبه قند» رضا میرکریمی و «ورود آقایان ممنوع» رامبد جوان.

دوره سی‌ام (1390):

در این دوره دو موضوع پررنگ‌تر از دیگر موضوعات است. یکی مسئله «خیانت» و دیگری سینمای «جنگ». مسئله اول حواشی زیادی برای جشنواره ایجاد می‌کند و تا زمان اکران فیلم‌ها با موضع‌گیری‌های صریح بین اهالی سینما ادامه پیدا می‌کند (موضع‌گیری‌هایی که هنوز هم به سرانجام مشخصی نرسیده است). در مورد «جنگ» نیز فیلم‌های ارزشمندی چون «روزهای زندگی»، «شور شیرین»، «ضد گلوله» و «ملکه» معرفی می‌شوند که پرویز شیخ‌طادی برای «روزهای زندگی» سیمرغ بهترین کارگردانی را می‌گیرد.

فیلم تحسین‌شده‌ی «قلاده‌های طلا» ابوالقاسم طالبی که با موضوع حوادث انتخابات 88 ساخته شده است از شرکت در بخش مسابقه انصراف می‌دهد. حواشی به‌وجود آمده برای این فیلم آنقدر زیاد است که در اکران برج میلاد این فیلم، سه هزار نفر به تماشای آن می‌نشینند.

از دیگر فیلم‌های مهم این دوره می‌توان به: «برف روی کاج‌ها» پیمان معادی، «بوسیدن روی ماه» همایون اسعدیان، «پذیرایی ساده» مانی حقیقی، «تلفن همراه رئیس جمهور» علی عطشانی، «خرس» خسرو معصومی، «در انتظار معجزه» رسول صدرعاملی، «زندگی خصوصی» حسین فرح‌بخش، «گشت ارشاد» سعید سهیلی، «نارنجی‌پوش» داریوش مهرجویی و «یکی می‌خواد باهات حرف بزنه» منوچهر هادی اشاره کرد.

دوره سی و یکم (1391):

آنچه که در این دوره از جشنواره بیشتر به چشم می‌آید، جلوگیری از نمایش آثار چالش‌برانگیز و یا نمایش آنها در بخش خارج از مسابقه است. مسئله‌ای که اتفاقاً باعث می‌شود تا فیلم‌سازان جوان بیشتری بتوانند به بخش سودای سیمرغ یا نگاه نو جشنواره وارد شوند. اما در اختتامیه جشنواره همه چیز رنگ دیگری به خودش می‌گیرد. «قاعده تصادف» ناگهان جایزه بهترین فیلمنامه را می‌گیرد، «استرداد» بنیاد سینمایی فارابی در 14 گروه نامزد دریافت جایزه می‌شود و 4 سیمرغ را تصاحب می‌کند و برخی از جوایز دیگر نیز به اذعان منتقدان ناعدالانه اهدا می‌گردد. بیانیه پایانی هیات داوران هم حاشیه‌های زیادی را ایجاد می‌کند.

در جشنواره سی و یکم در مجموع 37 فیلم در بخش سودای سیمرغ و نگاه نو به نمایش در می‌آید که 18 فیلم را می‌توان در گروه «درام اجتماعی» جای داد.

مهم‌ترین فیلم‌های این دوره: «برلین منفی هفت»، «دهلیز»، «حوض نقاشی»، «آسمان زرد کم‌عمق»، «دربند»، «هیس دخترها فریاد نمی‌زنند»، «روز روشن»، «قاعده تصادف»، «هیچ کجا، هیچ کس»، «سر به مهر»، «رسوایی»، «تنهای تنهای تنها»، «استرداد» و «گناهکاران».

دوره سی و دوم (1392):

برخلاف دوره سی و یکم که مسئولین جشنواره با شعار معرفی فیلم‌سازان جوان کار خود را آغاز می‌کنند و از هرگونه حاشیه‌ای رویگردان هستند، در این دوره محور خبرها در مورد حضور پررنگ چهره‌های قدیمی و اکران فیلم‌های پر حاشیه می‌باشد.

تا این لحظه که این یادداشت به رشته تحریر در می‌آید (20 دی ماه 92)، 21 فیلم در بخش سودای سیمرغ و 15 فیلم در بخش نگاه نو معرفی شده‌اند که مهترین آنها را می‌توان «امروز» سیدرضا میرکریمی، «بیگانه» بهرام توکلی، «پنجاه قدم آخر» کیومرث پوراحمد، «تمشک» سامان سالور، «چ» ابراهیم حاتمی‌کیا، «خط ویژه» مصطفی کیایی، «رستاخیر» احمدرضا درویش، «زندگی جای دیگری است» منوچهر هادی، «طبقه حساس» کمال تبریزی، «قصه‌ها» رخشان بنی اعتماد، «کلاشینکف» سعید سهیلی، «متروپل» مسعود کیمیایی، «میهمان داریم» محمدمهدی عسگرپور، «سیزده» هومن سیدی و «ملبورن» نیما جاویدی دانست.

 

بعدنوشت:

1) نسخه‌ی اولیه این مطلب را سال گذشته برای روزنامه وصف صبا نوشته بودم که با تغییراتی جدید برای اولین بار در این وبلاگ منتشر می‌کنم.

2) سال گذشته فرصتی پیش آمد که بتوانم به عنوان داور بخش تجلی اراده ملی در جشنواره حضور داشته باشم اما با توجه به تغییر تیم فرهنگی دولت برای امسال هنوز برنامه خاصی ندارم.