خوب یا بد چادرهای جدید
واژهی چادر را که امروزه بشنوی مثل دیروز نیست که فقط چادر سیاه مادرت یا چادر گُلدار مادربزرگت را یادت بیاید. الان چادر نیز برای خودش مُدی دارد و هر چه که دچار مُدزدگی شود و نگاهی عمیق و برنامهریزی شده پشت آن نباشد، حالا هر چه که باشد حتی چادر، شاید ظرفیت دغدغهی فکری شدن را داشته باشد و حالا باید برایش مقاله بنویسی و برنامه بسازی که مُدل اسلامی هست یانه؟! درست مثل تمام مانتوهای رنگارنگ ویترینها... میدانم که خندهدار است چون چادر واژهایست که محدودهاش در احکام اسلامی پررنگ و جاندار میشود. حالا بیایی و بنشینی فکرکنی، سمینار بگذاری، کارشناس دعوت کنی که آیا این چادرهای نوظهور اسلامی هست یا نه؟! ماشاءالله سرعت خوبی هم در نوآوری دارد، روزبه روز جدیدتر و صد البته به قول خودشان اندامیتر و جذابتر. گاهی اینقدر به مانتو نزدیک میشود که چادر بودنش را فقط از رنگ مشکیاش باید حدس زد و همین مشکی بودنش هم خبر رسیده که درصدد اصلاح است. به هر حال ممکن است بزودی همین مشکی بودنش هم از آپشنهای یک چادر نوظهور حذف شود. پس لباس ملی چیست؟ چادری که از دیرباز نسل به نسل بر سر مادرهایمان بود ملی نیست؟
رهبر معظم انقلاب نیز در چند سخنرانی به لباس ملی اشاره کردند. به عنوان نمونه در بیاناتشان در دیدار با اعضای «گروه اجتماعی» صدای جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 29/11/1370 فرمودند: «لباس ملی را در برنامهی خودتان مطرح کنید. آیا این لباسی که الان تن شماست، لباس ملی ماست؟
هندیها که لباس ملی خودشان را دارند، ضرری کردهاند؟ آفریقاییها که لباس ملی خودشان را دارند، ضرری کردهاند؟ لباس ملی ما چیست؟ میفرمایند کت و شلوار! آیا لباس ملی ما این است؟ لباس ملی شما این نیست؛ اشتباه میکنید. کت و شلوار، لباسی است که آوردند تن ما کردند!»
البته ایشان چادر، در شکل سنتی و معروف خود را نیز لباس ملی میدانند: «زنان ما میخواهند حجاب خودشان را حفظ کنند. چادر را هم دوست دارند. چادر، لباس ملی ماست. چادر، پیش از آن که یک حجاب اسلامی باشد، یک حجاب ایرانی است. مال مردم ما و لباس ملی ماست». (سخنرانی در جمع خواهران پرستار 20/07/1373)
من نمیخواهم این پدیده را به طور کل تایید یا رد کنم، چرا که در میان انواع مُدلهای عجیب و غریب، چادرهایی هم طراحی شد که هم حجاب اسلامی آن به معنای واقعی کلمه رعایت شد و هم خانمها برای حضور در جامعه و تحصیل و اشتغال با پوشش کاملا اسلامی راحتتر بودند. مُدهایی که نگاه برنامهریزی شده و دقیقی پشت آن بود و به چادر بهعنوان یک پوشش کاملا اسلامی توجه شده بود، نه صرفا برای ماندن اسمی از واژهی چادر برای رفتن به فلان اداره و فلان مکان زیارتی و نه برای صرفا تکلیف از سرخود باز کردن... نه، اتفاقا این طراحیهای برنامهریزی شده قابل ارج و احترام است که شاید اگر این چادرها نبود، خانمی به علت مشقت پوشش چادر در محل کار یا تحصیل کلا آن را حذف میکرد. من فقط میخواهم بگویم یادمان باشد که افراط و تفریط در هیچ چیز خوب نیست. ما مُدل داریم، ما الگو داریم، مسئلهی حجاب اینقدر در دین اسلام مورد اهمیت بوده که در چندین جای قرآن به صورت کامل و با جزئیات ریز و دقیقی چگونگی رعایت آن مطرح و شرح داده شده و نوع لباسی را که میتواند حجاب مورد نظررا رعایت کند کاملا واضح و شفاف بیان کرده است.
«یا ایها النبی قل لازواجک و بناتک و نساء المومنین یدنین علیهن من جلابیبهن ذلک ادنی ان یعرفن فلا یوذین وکان الله غفورا رحیما»
ای پیغمبرگرامی به زنان و دختران خود و زنان مومنان بگو که خویشتن را به چادر فرو پوشند، که این کار برای اینکه آنها (به عفت و حریت) شناخته شوند تا از تعرض و جسارت (هوسرانان) آزار نکشند بسیار نزدیکتر است ... (احزاب، آیه 59)
...ولیضربن بخمرهن علی جیوبهن ولایبدین زینتهن ...
...وباید سینه و برو دوش خود را به مقنعه بپوشانند و زینت و جمال خود را آشکار نسازند... (نور، آیه31)
خمر چیزی است که با آن سر را بپوشانند (لسان العرب، ج4، ص213)
جلباب به معنای روسری و پیراهن است (مفردات، ص199)
براساس این معنا و آنچه در آیه آمده است معلوم میشود که مقصود از خمر روسری بزرگی است که بتواند گردن و سینه را پوشش دهد.
این میشود الگوی اسلامی، الگوی اسلامی به دست بشر که باشد میشود مثل تمام مصنوعات بشری که عیب و اشکال زیاد دارد، چون آدمیزاد به حکم آدمیزاد بودنش کامل نیست و ناقص است.
الگو را باید بروی از سرچشمه بگیری، آن موقع خیالت راحت است که آیینه و الگوات کاملا درست و بیعیب و نقص است. حالا هزار برنامهریزی هم که طبق آن داشته باشی و هزار مُدل بسازی مشکلی پیش نمیآید. حالا که میزان هست راحت میتوانی تصمیم بگیری که بعضی از این چادرهای تنگ که تمام برجستگیهای بدن را مشخص میکند مدل اسلامی میشود؟! کاربرد خمر و جلباب را دارد که باید سروسینه را بپوشاند یانه؟!
درست است که چادر ملی مشکلی به خودی خود ندارد ولی این به این معنی نیست که این نوع پوشش بتواند حجاب مناسبی برای همه افراد با تناسب اندامی مختلف باشد. یک حساب دو دو تا چهار تاست و هیچ کارشناس و سمینار و مقالهایی هم نمیخواهد.
به امید آن روز:
ویلبسون ثیابا خضرا و استبرق...
و در آن روز (بهشتیان) لباسی از حریر سبز و ضخیم در پوشند... (کهف، آیه31)